Na naszej grupie wsparcia często padają pytania na temat leczenia endoskopowego – jak się do niego przygotować, czego się spodziewać po zabiegu, jakie są ograniczenia. Leczenie metodą TURBT polegające na usunięciu pęcherza drogą endoskopową, jest najmniej inwazyjnym zabiegiem. Aby lepiej przygotować się do elektroresekcji, trzeba na tydzień przed operacją odstawić leki, które mogą zwiększać krwawienie po zabiegu (aspiryna, leki przeciwzapalne, leki rozrzedzające krew). Z uwagi na to, że elektroresekcja powoduje rankę, musi się ona wygoić, dlatego też niewielkie dolegliwości mogą się pojawić.
W Polsce najczęściej wykonuje się cystektomię, ponieważ pacjenci trafiają do lekarza z chorobą w stadium zaawansowanym. Przygotowanie do zabiegu jest wtedy trochę inne. Sam zabieg jest bardziej rozległy, również rekonwalescencja trwa dłużej. Organizm musi być dobrze odżywiony przed cystektomią, w przeciwnym wypadku będzie trudno pacjentowi wrócić do zdrowia po zabiegu.
Bardzo ważne jest, by znaleźć właściwe miejsce u chorego do wyłonienia urostomii, by pacjent, który przecież musi wymieniać worki samodzielnie, miał jak największy komfort jej obsługi. Miejsce do wyłonienia urostomii wyznacza się w różnych pozycjach (siedzącej, stojącej).
Co warto podkreślić, urostomia w trakcie gojenia zmienia kształt, w ciągu dwóch miesięcy formuje się. Czasami dopasowując worek do skóry, wykonuje się jej macerację, co z kolei może wytworzyć rankę, bliznowacenie. Można tego uniknąć, stosując worki dwuczęściowe z plastyczną płytką i dołączanym wymiennym woreczkiem. Wokół płytki taki worek ma również specjalny pasek, który zwiększa komfort pacjenta. W pielęgnacji stomii bardzo istotne jest korzystanie ze specjalnych preparatów (bezpiecznych mydeł, kremów, zmywaczy do skóry, pasków, ułatwiających gojenie). Do oczyszczania skóry wokół urostomii również stosujemy specjalne preparaty. Nowością są chusteczki do pielęgnacji, np. podczas podróży.
Rodzaj worków do urostomii zależy od rodzaju wykonanej urostomii – są urostomie wklęsłe, wypukłe, płaskie. Worek do urostomii wklęsłej powoduje, że mniejsza ilość moczu podcieka pod worek, co zapewnia większy komfort. Urostomia płaska czy wypukła jest trudniejsza w pielęgnacji, gdyż mocz wycieka wprost na płaszczyznę i musimy znaleźć taki worek, aby ten mocz wypływał od razu do niego. Oczywiście mowa tutaj o urostomiach trudnych (np. wytworzonych w fałdzie skórnym bądź jeśli pojawi się on później w wyniku wahań wagi), bo urostomia ładnie wykonana, tzw. ,,różyczka’’, jest łatwa w pielęgnacji, pacjenci nie mają z nią problemów. Worki wklęsłe są dedykowane urostomiom płaskim bądź wklęsłym wciągniętym, np. w przypadku niestosowania pasa po urostomii, skóra zostaje zaciągnięta do środka, wtedy mocz czasami podcieka do środka.
Okres rekonwalescencji to czas, kiedy pacjent po zabiegu wymaga opieki, zrozumienia ze strony rodziny. To nowa sytuacja – wszyscy uczą się wszystkiego od nowa, przede wszystkim dbania o worek urostomijny. Osoba po zabiegu może nosić pas stomijny, aby lepiej utrzymać szwy i mięśnie, aby nie utworzyła się przepuklina w miejscu cięcia. Dobra dbałość o urostomię daje szansę na dobrą jakość życia.
Powrót do pracy jest sprawą indywidualną, zależy od charakteru wykonywanej wcześniej pracy. Po wyłonieniu urostomii, pacjent objęty jest opieką pielęgniarki urostomijnej, która uczy go, na co zwracać uwagę, jak wymieniać worki, jak dbać o skórę wokół wyłonionej urostomii.
W zestawie urostomijnym znajdują się specjalne preparaty, które są przystosowane do pielęgnacji okolicy po zabiegu. Skóra pod płytką stomijną powinna być taka sama jak np. na brzuchu. Jeśli pacjent odczuwa swędzenie, dyskomfort, jest to sygnał ostrzegawczy.
Wychodząc do domu, najważniejsze jest, aby pacjent miał w miarę możliwości samodzielny wybór worka, w konsultacji oczywiście z pielęgniarką. Worki do urostomii są z różnych firm, mają tym samym różne płytki, mniej lub bardziej elastyczne,
dopasowujące się do ciała.
Ponieważ urostomię mamy do końca życia, warto dbać o nią. W zestawie startowym, który pacjent otrzymuje po wyjściu ze szpitala do testowania, są różne worki. Można skompletować również zestaw do podróży – wraz z dedykowanymi chusteczkami nawilżającymi i czyszczącymi powierzchnię skóry.
O autorce
Mgr Iwona Król, pielęgniarka urostomijna, psychoonkolog i moderatorka Facebookowej Grupy Wsparcia pacjentów z rakiem pęcherza moczowego.
Materiał ukazał się Głosie Pacjenta Onkologicznego 2/2022